Strefa półcienia

nazwa / tytuł projektu

Strefa półcienia

autor / studio projektowe

kilku.com

kategoria

Impakt społeczny

edycja konkursu

2021-2022

opis

Katalog jest podsumowaniem cyklu warsztatów o sztuce współczesnej adresowanych do osób niewidomych i niedowidzących. Tematem przewodnim warsztatów była pozawizualna percepcja sztuki. Celem publikacji jest zwrócenie uwagi osób niewidomych i niedowidzących na dostępny charakter sztuki współczesnej oraz pokazanie osobom widzącym perspektywy odbioru sztuki przez osoby z wadami wzroku. Treści dostępne są również w postaci audiobooka i jako tekst do czytników.

Projekt jest zgodny z zasadami adaptacji materiałów dydaktycznych dla osób słabowidzących. Konsekwentne zastosowanie się do zaleceń wiązało się z licznymi ograniczeniami w procesie projektowym. Rezultatem jest dynamiczna, wyróżniająca się kolumna i okazały format dające pierwszeństwo czytelnikom niedowidzącym. Z tym wiąże się decyzja o priorytetowym potraktowaniu warstwy tekstowej i opisów, a zarazem redukcji dokumentacji fotograficznej do minimum.

Zależało nam także na podkreśleniu związku publikacji ze sztuką współczesną. Dlatego zdecydowaliśmy się na barwienie brzegów i oprawę szwajcarską, które umożliwiają efektowne otwarcie katalogu. Środkiem artystycznym są również wyraźne ingerencje w zdjęcia dzielące rozdziały. Funkcją poznawczą modyfikacji zdjęć jest próba przybliżenia obciążonej percepcji, unaocznienie czytelnikowi widzącemu trudności z jakimi mierzą się osoby dotknięte różnymi wadami wzroku.

Szczegółowe informacje:
Całość projektu jest zgodna z rekomendacjami Biura ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Warszawskiego. Przede wszystkim powiększyliśmy tekst we wszystkich elementach książki (objęliśmy tym także numerację przypisów). Zastosowaliśmy konsekwentnie w całym projekcie jeden krój: bezszeryfowy, jednoelementowy z niskim kontrastem w odmianie semibold w celu wzmocnienia kontrastu pomiędzy tłem a tekstem (font: Soleil, projekt: Typetogether). Natomiast w składzie mamy brak justowania i dzielenia wyrazów. Zgodnie z zaleceniami zrezygnowaliśmy z wcięć akapitowych, zamiast tego używamy znaku pillcrow, a poszczególne wypowiedzi osób oddzielamy światłem. Zdecydowaliśmy się na klarowne wydzielenie tekstu i obrazu. Użyliśmy grubszego niepowlekanego papieru, co gwarantuje brak refleksów i dużą nieprzezroczystość.

Modyfikując zdjęcia otwierające rozdziały inspirowaliśmy się następującymi zaburzeniami zmysłu wzroku: 1. zwyrodnienie plamki żółtej (wet AMD) 2. Diplopia 3. Astygmatyzm 4. Zaburzenia po wylewie 5. Retinopatia cukrzycowa 6. Glaucoma (widzenie tunelowe) 7. Katarakta 8. Krótkowzroczność.

Dla redaktorek tomu przy pracy nad treściami ważna była demokratyczna forma udzielająca głosu wielu osobom różnie zaangażowanym w sztukę. W związku z tym jednym z zadań projektowych było czytelne grupowanie głosów – ustrukturyzowanie formy w taki sposób, aby zachowując żywy demokratyczny charakter wymiany zdań uzyskać maksymalną komunikatywność. Prowadzenie przez tekst odbywa się więc przy użyciu pionowych linii przypisanych grupom: redaktorki / artyści / uczestnicy. Wsparcie nawigacji po tekście przy użyciu linii jest zgodne z wspomnianymi wyżej zaleceniami.

Okładka jest interpretacją tytułowego “półcienia”. W zapisie tytułu zastosowaliśmy stopniowe zaniżanie czytelności by w ten sposób typografią nawiązać do problemów związanych z widzeniem. Gradacja kreskowania zaczyna się grubością linii użytych w layoucie a kończy na grubości barwionego na czarno brzegu.

Chcemy zwrócić uwagę na:
Promocję sztuki współczesnej jako niewykluczającej
Layout, który uprzywilejowuje osoby z wadami wzroku
Użycie środków artystycznych (deformacje zdjęć) w celach poznawczych
Ścisłą zgodność z normami w procesie projektowym
Projektowanie z licznymi ograniczeniami

Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
w ramach programu „Rozwój Sektorów Kreatywnych”
Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatwnych

MKiDN